Mensensmokkelaars zijn mensen die andere mensen over internationale grenzen heen smokkelen. De mensen die door de mensensmokkelaars gesmokkeld worden, zijn vaak vluchtelingen die wanhopig proberen om in een ander land bescherming te vinden. Zonder de hulp van mensensmokkelaars die bijvoorbeeld de sluiproutes kennen lukt het vaak niet om een ander land binnen te komen.

Soms zijn smokkelaars bekenden of vrienden van de vluchtelingen, maar meestal niet. Om hun plaats van bestemming te bereiken moeten vluchtelingen meestal veel geld aan hun reisbegeleiders betalen, soms duizenden euro's.

Als een vluchteling geluk heeft, weet hij van tevoren waar hij heen gaat en hoeveel hij daarvoor moet betalen. Maar soms is van tevoren niet bekend hoe de reis gaat verlopen en reist de vluchteling stap voor stap. Hoe verder van huis, hoe moeilijker het voor hem wordt om een goede smokkelaar, een veilige reisroute en een verantwoorde eindbestemming te kiezen. Vaak hebben vluchtelingen weinig tot niets te vertellen en komen ze op een voor hen willekeurige plaats terecht.